เรื่องของการลอยกระทงนี้ขอยกเอาทฤษฎีของท่านพระยาอนุมานราชธนขึ้นมากล่าวถึงคือท่านได้สันนิษฐานว่า ต้นเหตุแห่งการลอยกระทงว่า อาจมีมูลฐานเป็นไปได้ว่า การลอยกระทงเป็นคติของชนชาติที่ประกอบกสิกรรม ซึ่งต้องอาศัยน้ำเป็นสำคัญ เมื่อพืชพันธุ์ธัญชาติงอกงามดี และเป็นเวลาที่น้ำเจิ่งนองพอดี ก็ทำกระทงลอยไปตามกระแสน้ำไหล เพื่อขอบคุณแม่คงคา หรือเทพเจ้าที่ประทานน้ำมาให้ความอุดมสมบูรณ์ เหตุนี้ จึงได้ลอยกระทงในฤดูกาลน้ำมาก และเมื่อเสร็จแล้ว จึงเล่นรื่นเริงด้วยความยินดี เท่ากับเป็นการสมโภชการงานที่ได้กระทำว่า ได้ลุล่วงและรอดมาจนเห็นผลแล้ว ท่านว่าการที่ชาวบ้านบอกว่า การลอยกระทงเป็นการขอขมาลาโทษ และขอบคุณต่อแม่คงคา ก็คงมีเค้าในทำนองเดียวกับการที่ชาติต่างๆ แต่ดึกดำบรรพ์ได้แสดงความยินดี ที่พืชผลเก็บเกี่ยวได้ จึงได้นำผลผลิตแรกที่ได้ ไปบูชาเทพเจ้าที่ตนนับถือ เพื่อขอบคุณที่บันดาลให้การเพาะปลูกของตนได้ผลดี รวมทั้งเลี้ยงดูผีที่อดอยาก และการเซ่นสรวงบรรพบุรุษที่ล่วงลับ เสร็จแล้วก็มีการสมโภชเลี้ยงดูกันเอง
ต่อมาเมื่อมนุษย์มีความเจริญแล้ว การวิตกทุกข์ร้อน เรื่องเพาะปลูกว่าจะไม่ได้ผลก็น้อยลงไป แต่ก็ยังทำการบวงสรวง ตามที่เคยทำมาจนเป็นประเพณี เพียงแต่ต่างก็แก้ให้เข้ากับคติลัทธิทางศาสนาที่ตนนับถือ เช่น มีการทำบุญสุนทานเพิ่มขึ้นในทางพุทธศาสนา เป็นต้น แต่ที่สุด ก็คงเหลือแต่การเล่นสนุกสนานรื่นเริงกันเป็นส่วนใหญ่ อย่างไรก็ดี ด้วยเหตุดังกล่าวข้างต้น การลอยกระทงจึงมีอยู่ในชาติต่างๆทั่วไป และการที่ไปลอยน้ำ ก็คงเป็นความรู้สึกทางจิตวิทยา ที่มนุษย์โดยธรรมดา มักจะเอาอะไรทิ้งไปในน้ำให้มันลอยไป
แต่เมื่อไม่นานมานี้ได้มีพ่อเมืองแห่งหนึ่งได้เปรยๆถึงการลอยกระทงปีนี้ว่าอาจจะมีการงดเสีย ด้วยเหตุผลหลายๆประการที่ท่านได้กล่าวอ้างมา ซึ่งแน่นอนผลตอบรับกลายเป็นลบ!!..โดนด่ากันทั้งเมือง แต่กลับมีบางเสียงที่เห็นด้วยถึงขนาดว่ายกเลกเลิกไปเลยก็ดีนะ เพราะการลอยกระทงทุกวันนี้มันต่างจากสมัยโบราณไปเสียแล้ว..เรากำลัง “ขอขมาลาโทษ และขอบคุณต่อแม่คงคา” หรือเรากำลัง “ทำร้ายทำลาย ซ้ำเติมแม่คงคาด้วยกระทง”..???
ความจริงแล้วแนวคิดสุดโต่งใดใดมักได้รับการตอบโต้ในทางไม่ดีเสมอในสังคมไทย ฉะนั้นทางสายกลางของพระพุทธเจ้าจึงถือเป็นทางที่ดีที่สุด ในปีนี้ ที่ประชุม ครม.เห็นชอบมาตรการและแนวทางการรณรงค์จัดงานประเพณีลอยกระทง ภายใต้แนวคิด “ลอยกระทงปลอดภัย สืบสานวัฒนธรรมไทยใส่ใจสายน้ำและสิ่งแวดล้อม” พร้อมรณรงค์ใช้กระทงร่วมกัน “1 ครอบครัว 1 กระทง” เพื่อลดปริมาณขยะ และ สั่งห้ามเล่น “ดอกไม้เพลิง-พลุ-ประทัด”ซึ่งงานนี้บอกได้ว่า..น่ารักจริงๆ
สำหรับแนวทางจัดงานลอยกระทงในปีนี้ก็ได้แก่ 1.รณรงค์ “ลอยกระทงปลอดภัย” อย่างเคร่งครัด เช่น ห้ามปล่อยโคมลอยหรือยิงบั้งไฟ ในพื้นที่ที่อยู่ในเส้นทางการบิน งดเล่นดอกไม้เพลิง พลุ ประทัด รวมถึงการยิงปืนขึ้นฟ้า และขอความร่วมมือจากผู้ประกอบการงดจำหน่ายประทัด ดอกไม้ไฟ พลุ โคมลอย และโคมควันต่างๆ เพื่อป้องกันอุบัติเหตุ
2. รณรงค์ “สืบสานวัฒนธรรมไทย” ขอความร่วมมือสืบสานวัฒนธรรมอันดีงามรักษาคุณค่าสาระของประเพณีลอยกระทง เช่น ครอบครัวได้ประดิษฐ์กระทงร่วมกัน คนในชุมชนจัดกิจกรรมร่วมกัน การละเล่น และการแสดงทางวัฒนธรรม เพื่อถ่ายทอดมรดกภูมิปัญญาและสืบทอดประเพณีสู่เด็กและเยาวชน
และ 3.รณรงค์ “ใส่ใจสายน้ำและสิ่งแวดล้อม” ส่งเสริมให้ใช้กระทงที่ทำจากวัสดุธรรมชาติย่อยสลายง่าย และงดใช้วัสดุย่อยสลายยาก เช่น โฟม เพื่อรักษาสายน้ำและสิ่งแวดล้อม และรณรงค์ให้ใช้กระทงร่วมกัน ตามแนวทาง “1 ครอบครัว 1 กระทง” หรือ “1 หน่วยงาน 1 กระทง” เพื่อใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและลดปริมาณขยะ
และสำหรับชาวกรุงเทพฯ ที่ยังไม่รู้จะไปเที่ยวลอยกระทงที่ไหน SBN news ก็ขอแนะนำ 10สถานที่ชิคๆอย่าง 1.Asia tique the riverfront ท่าน้ำสุดชิลใจกลางเมืองกรุงเทพ ที่นี่เป็นศุนย์การค้าที่หลากหลาย สามารถเดินเล่นรับลมได้ชิลๆ ริมแม่น้ำ 2.สวนลุมพินี งานลอยกระทงกลางพื้นที่สีเขียวขนาดใหญ่ใจกลางกรุงเทพ ที่นี่เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับผู้ที่ยังไม่มีแผนจะเดินทางไปไหนในวันลอยกระทง 3.งานวัดภูเขาทอง วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร สัมผัสกับบรรยากาศของงานวัดที่เราทุกคนนั้นคุ้นเคยกันตั้งแต่เด็กๆ ทั้งชิงช้าสวรรค์ บ้านผีสิง และร้านอาหารแบบชาวบ้านๆ ต้องมาที่นี่ 4.สะพานพระราม 8 แลนด์มาร์กสุดโรแมนติกของกรุงเทพที่มีท่าน้ำที่สามารถมองเห็นวิวสะพานพระราม 8 อยู๋ในบริเวณนั้นมากมาย 5.เขาดินวนา สวนสัตว์ชื่อดังอย่างเขาดินก็มีการจัดงานลอยกระทงด้วย แถมที่นี่ยังมีกิจกรรมและการแสดงโชว์มากมายให้ผู้ร่วมงานได้ทำกันนอกจากการลอยกระทงกลางสระน้ำใหญ่ 6.วัดอรุณราชวราราม เป็นที่รู้กันดีว่าวัดอรุณราชวรารามนั้นมีความงดงามอย่างมากในยามค่ำคืน ที่นี่ยังเป็นจุดจัดงานลอยกระทงทุกๆ ปีด้วย และยังถือเป็นอีกหนึ่งจุดไฮไลท์สำหรับงานลอยกระทงในกรุงเทพ 7.สวนสยาม ลอยกระทง มิดไนท์ในสวนสนุกงานสวนสยามมิดไนท์ ที่จะให้คุณได้ทั้งลอยกระทงและสนุกสนานไปกับเครื่องเล่นมากมาย 8.ดรีมเวิลด์ ลอยกระทง โต้รุ่ง อีกหนึ่งสวนสนุกที่จัดกิจกรรมลอยกระทงเช่นเดียวกัน 9.ศูนย์ราชการแจ้งวัฒนะ ใครอยู่แถวแจ้งวัฒนะ นนทบุรี สามารถมาร่วมงานที่ศุนย์ราชการแจ้งวัฒนะได้แบบสบายๆ นอกจากงานลอยกระทงแล้วยังมีการแสดงจากศิลปินนักร้องอีกมากมาย 10.ท่ามหาราช อีกหนึ่งคอมมูนิตี้มอล์ริมน้ำบรรยากาศดี ที่จัดงานลอยกระทงเช่นเดียวกัน และเป็นอีกหนึ่งจุดลอยกระทงที่มีมุมถ่ายภาพสวยๆ
