ดุดันโด่งดังในโลกออนไลน์ สำหรับ “พิสิฐ รังสฤษฎ์วุฒิกุล” เลขาธิการสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม หรือ สมอ. สังกัดกระทรวงอุตสาหกรรม ที่คำรามดังๆ โดยอ้างว่ามีผู้บริโภคร้องเรียน สินค้าภายในร้านบางรายการแล้ว เมื่อนำไปใช้ไม่นานก็เกิดความเสียหาย ไม่ปลอดภัยร้าน 20 บาท ถ้าไม่เป็นไปตามมาตรฐาน มอก.ดื้อขาย จะต้องมีโทษหนักจับ-ปรับ-คุก!!
ซึ่งถ้าใครเคยใช้บริการช็อปร้านสินค้าประเภท 20 บาท ที่มีทั้งตามตลาดนัด ห้างสรรพสินค้า หรือทุกหนทุกแห่ง ก็จะพอเข้าใจว่า สินค้าในร้านที่มีราคาทุกอย่าง 20 บาท มักจะไม่ค่อยมีมอก. (มาตรฐานอุตสาหกรรม) หรือมาตรฐานอะไรแบบนี้ซักเท่าไหร่ เอาว่า ของถูก ให้เลือกกันแบบหลากหลาย เน้นราคาถูก
และต้องลุ้นเอาเอง ว่าปลอดภัยหรือไม่ปลอดภัย!!
แบบนี้ถือว่ามีเหตุผลเพียงพอที่หน่วยงานอย่างสมอ.ต้องออกตัวหงายการด์โหด ขู่จับ-ปรับ-คุก หรือไม่? ก็สุดแท้แต่ใครจะตัดสิน
สำหรับร้าน 20 บาทแล้ว ร้านประเภทนี้ว่ากันตามตรง สินค้าแทบจะทั้งร้านก็รู้ๆ กันว่ามาจากประเทศไหนเมดอินอะไร ทำไมถึงขายได้ในราคานี้ แน่นอนว่า ขาช็อปทั้งหลายคงพอจะทราบกันดี คนจะมาเปิดกิจการแบบนี้ ก็ไม่น่าจะเป็นนายทุนใหญ่อะไรมาจากไหน หรือจะมีก็ไม่น่าจะมาก หลายๆ ร้าน ก็คงเป็นแบบบ้านๆ แบบชุมชน หรือส่วนหนึ่งก็คนตกงาน หันมาทำมาหากินด้วยการค้าขาย หลายเจ้า หลายรายก็คงเป็นแบบนั้น
แน่นอนว่าราคา 20 บาท ย่อมหวังอะไรได้ยากสุดแท้แต่ว่า คนซื้อจะมองอย่างไร อันนั้นไม่ก้าวก่ายรักของถูกก็ต้องซื้อความเสี่ยงไปด้วยเป็นธรรมดา เวลานี้ ร้าน 20 บาท ที่ตกเป็นเป้า เป็นจำเลย ในครั้งนี้ ถือว่า ก็มีเหตุผลเรื่อง “มาตรฐานสินค้าเป็นหลัก” ทำให้สมอ.ท่านอยู่เฉยไม่ได้ต้องลงมาจัดการ
แต่เดี๋ยวก่อน!!!! เมื่อเสียงคำรามแข็งๆ แบบนี้ ออกมาจากสมอ.แล้วก็หวนไปคิดถึงเหตุผลหลัก คือเรื่องของคุณภาพสินค้า และ มอก.หรือ มาตรฐานอุตสาหกรรม แล้วก็ทำให้นึกถึงอีกกรณีหนึ่งที่เคยเกิดขึ้นเมื่อไม่นานมานี้ กับ “ราชากะทะ” ที่เป็นกระแสเกรียวกราวอยู่พักใหญ่ ซึ่งก็แปลก ที่มาตรฐานของสินค้า กับราคาที่กำหนด ดันไม่ตรงสเปกกัน (จากการพิสูจน์ และจากกระแสที่เกิดขึ้น รวมทั้งคำตัดสินจากสคบ.)
หลายฝ่ายก็พิสูจน์กันว่า “ไม่ผ่านมาตรฐาน” วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ผลิตก็ไม่เป็นไปตามสเปกที่โฆษณา แถมชาวเน็ตยังจับผิดคลิปโรงงานแบบสุดฮา ที่ “แม้แต่ปลั๊กไฟก็ยังเพิ่งติดตั้ง เครื่องจักรสีก็ยังไม่แห้ง” เวลาขายราคาก็แพงหูฉี่ จนมีผู้บริโภคไปร้องเรียน สุดท้ายก็ถูกมองว่า “ไม่ผ่าน” ในสายตาของสังคม และชาวโลกออนไลน์เหมือนกัน แต่ต่างกับร้าน 20 บาทตรงที่ว่า เวลานั้น คนตัดสิน ไม่ใช่สมอ.แต่เป็น สคบ.หรือสำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองผู้บริโภค อ่าว แล้ว สมอ.อยู่ไหนในเวลานั้น? แล้วเสียงคำรามแข็งๆ แบบ จับปรับคุก มีเหมือนกับที่ตอนนี้กำลังเกิดขึ้นกับร้าน 20 บาทมั้ย …. ไม่รู้
แปลกมั้ยที่ว่า มาตรฐานที่หยิบยกเอามาอ้าง ทำไมถูกใช้ออกมาไม่เหมือนกันทั้งๆ ที่ผู้เดือดร้อนก็เป็นผู้บริโภคเหมือนกัน น่าสงสัยอีกว่า ถ้ากำหนดมาตรฐานเรื่องของสินค้า ทั้งร้าน 20 บาท และ ราชากะทะ ก็ต่างไม่ได้มาตรฐานด้วยกัน หรือเปล่า? มีผู้บริโภคมาร้องเรียนเหมือนกันและถือว่าเสียหายเหมือนกันใช่หรือเปล่า?
แต่ผลในทางปฏิบัติจากหน่วยงานรัฐที่เกี่ยวข้องทำไมไม่เหมือนกัน สมอ.คำรามฮึ่มๆ เอาเป็นเอาตาย จับปรับคุกร้าน 20 บาทที่ขายสินค้าไม่ได้มาตรฐาน แต่กับราชากะทะยี่ห้อดัง ไม่เห็นมีแบบนี้เลย สุดท้าย สคบ.ทำได้แค่ “ห้ามโฆษณา” เท่านั้น ใช่หรือเปล่า? เลยเป็นคำถามว่า เมื่อคราว “ราชากะทะ”กำลังฮอตในโลกโซเชียล สมอ.อยู่ไหน?
มากกว่านั้น ร้าน 20 บาท ตั้งไว้ ในที่ต่างๆ ไม่ได้ไปโฆษณา คนก็มาซื้อเพราะเห็นว่าถูก ต่างจากราชากะทะที่มีทั้งสื่อ มีทั้งดารานักแสดงชื่อดังก้องฟ้า มาช่วยโฆษณาให้ ในราคาที่แพงแสนแพง จนคนซื้อแล้วดันมีคนไปเห็นราคาที่แท้จริงในต่างประเทศ แล้วเอากลับมาประจานกันทางโลกออนไลน์ จนกลายเป็นประเด็น
อีกฝ่ายถ้าฝืนขายโดนคุก แต่อีกฝ่ายห้ามโฆษณา เฉพาะรุ่น อ่าว..ไมเป็นงั้นไปได้ ใครช่วยตอบหน่อย?
ว่ามาตรฐานที่หยิบยกมาอ้างกันเนี่ย มันอันเดียวแบบเดียวกันหรือเปล่า ทำไมผลที่ออกมามันไม่เหมือนกัน ทั้งๆ ที่ผู้เสียหายก็คือผู้บริโภคเหมือนกัน แล้วหน่วยงานที่ทำหน้าที่ “เอาผิด” ทำไมไม่ใช่หน่วยงานเดียวกัน
คนเสียหายคือผู้บริโภคเหมือนกัน สินค้าราคาต่างกันราวฟ้ากับเหว แต่ “โทษ” นั้น มันดูเหมือนจะวิ่งสวนทางกับความเป็นจริงหรือเปล่า?
ร้าน 20 บาท “ใครดื้อขาย จับ-ปรับ-คุก” แต่ราชากะทะ “ห้ามโฆษณา แล้วเรื่องก็เงียบไป” นี่มันมาตรฐานแบบไหน?
นี่ยังไม่พูดกันถึงว่า “ราชากะทะ” มี “มอก.”ที่ว่าหรือเปล่า? ถ้ามีแล้วได้มายังไง? เพราะสุดท้ายก็ไม่เป็นไปตามนั้นจนต้องห้ามโฆษณา แล้วถ้าไม่มี? ทำไมไม่ได้รับการปฏิบัติแบบเดียวกันกับสินค้าอื่นๆ?
แล้วมาตรฐานนี้ใช้กับ “สินค้าพวกปลั๊กไฟ อุปกรณ์โทรศัพท์ พาวเวอร์แบงค์ ลำโพง” ในร้านสะดวกซื้อด้วยหรือเปล่า? หรือใช้กับร้านนำเข้าสินค้าราคาเดียวบนห้างที่นำเข้ามาจากประเทศไฮโซด้วยหรือเปล่า? น่าจะเอาให้ชัด ของในร้านสะดวกซื้อ ของ ในห้าง ก็ใช่ว่า จะมี มอก.เสมอไปทุกชิ้น ลองตรวจดูก่อนมั้ย?
สมมุติว่า ถ้าเจอพาวเวอร์แบงค์ซักยี่ห้อ ในร้านสะดวกซื้อชื่อดัง ไม่มีมอก. ไม่มีมาตรฐาน มีความเสี่ยงเรื่องความปลอดภัย มีผู้บริโภคมาร้อง เหมือนกับร้าน 20 บาท แบบนี้จะจับ-ปรับ-คุกเจ้าของด้วยมั้ย?
งงสิคราวนี้ หงายการ์ดซะโหด แต่มีสองมาตรฐานแบบนี้ ถามแบบคนไม่รู้จริงๆ จะมีใครตอบได้มั้ย?ร้าน 20 บาท กับ ราชากะทะ ต่างกันตรงไหน? หรือแบบแรกดูจนๆ ชอบกล กับ แบบหลังดูรวยๆ ไฮโซ ผลของการปฏิบัติเลยออกมาต่างกัน แบบนั้นหรือเปล่า?
คำถามเหล่านี้ ไม่ใช่แฟนตอบแทนไม่ได้ ไปถามสมอ.ถามกระทรวงอุตสาหกรรมเอาเองละกัน…
บทความโดย ภาคินสัน